10
τελευταίες συμβουλές πριν από την εξέταση της Ιστορίας» .
Η
εξέταση της ιστορίας έχει το δικό της βαθμό δυσκολίας, μια και απαιτεί
αποστήθιση κεφαλαίων από το σχολικό βιβλίο και κριτική σκέψη για την αντιμετώπιση
των ιστορικών πηγών. Πρέπει, λοιπόν, οι μαθητές να επιδείξουν την
κατάλληλη προσοχή, τόσο στην τελευταία επανάληψη, όσο και κατά την
ώρα της εξέτασης.
Τι πρέπει να προσέξετε στην τελική
επανάληψη
1. Καλύπτετε
όλη την εξεταστέα ύλη. Διαβάζετε όλα τα κεφάλαια και δε
βγαίνετε στις εξετάσεις με θέματα «SOS». Οι ερωτήσεις καλύπτουν όλα
τα κεφάλαια, συνεπώς όσοι μαθητές βγαίνουν στις εξετάσεις με ορισμένα θέματα,
κινδυνεύουν να μην απαντήσουν σε όλα, συνεπώς να χάσουν μονάδες.
2.
Αν έχετε αφήσει κενά στην ύλη και δεν προλαβαίνετε να μάθετε κατά λέξη
κάποια θέματα, μάθετε τα σχεδιαγράμματα των μαθημάτων (σχεδιαγράμματα
μπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο) και σε περίπτωση που πέσει κάποιο θέμα από
αυτά, γράψτε το με δικά σας λόγια. Μπορεί να μην πάρετε άριστα, θα πάρετε,
όμως, κάποιες μονάδες που θα συμπληρώσουν το βαθμό του γραπτού σας και μ’
αυτόν τον τρόπο δε δίνετε στον βαθμολογητή την εντύπωση ότι δεν έχετε
διαβάσει.
3.
Πολλά θέματα στην Ιστορία επαναλαμβάνονται. Συνεπώς, είναι καλό να δείτε
θέματα προηγούμενων ετών, πριν βγείτε στη εξέταση. Θέματα και
απαντήσεις μπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο.
Την
ώρα της εξέτασης
4.
Μόλις πάρετε τα θέματα, ρίξτε μία γρήγορη ματιά και ορίστε το
χρόνο που θα χρειαστεί, για να απαντήσετε στο καθένα. Προσέξτε τη
δυσκολία και τους βαθμούς που δίνει το καθένα, ώστε να αφιερώσετε
περισσότερο χρόνο σ’ αυτά, που απαιτούν μεγαλύτερη ανάπτυξη και δίνουν
περισσότερες μονάδες.
5. Ξεκινήστε
μ’ ένα θέμα που γνωρίζετε καλά. Αυτό θα σας βοηθήσει να αποβάλλετε το
άγχος. Θέματα που δε γνωρίζετε τόσο καλά, προτιμότερο είναι
να τα γράφετε στη μέση του γραπτού σας, ενώ είναι καλό να
τελειώσετε μ’ ένα θέμα που γνωρίζετε καλά, ώστε να είναι
θετική η τελευταία εντύπωση που δίνετε στον βαθμολογητή σας.
Αντιμετώπιση
θεμάτων
ΟΜΑΔΑ
Α΄ (50 Μονάδες)
6. Στο
Θέμα Α 1. καλείστε να δώσετε το περιεχόμενο κάποιων ορισμών, να
κάνετε αντιστοιχίσεις και να απαντήσετε σε ερωτήσεις σωστού – λάθους
ή πολλαπλής επιλογής.
α)Στους ορισμούς:
δίνετε τον ορισμό, όπως είναι γραμμένος στο σχολικό σας εγχειρίδιο.
Δεν παραλείπετε να εντάξετε τον όρο στο χρονικό του πλαίσιο. Αν δε
θυμάστε ακριβή ημερομηνία, μπορείτε να γράψετε ιστορική περίοδο ή ένα
προηγούμενο ή επόμενο ιστορικό γεγονός. Στοιχεία, επίσης, που δεν πρέπει να
παραλειφθούν, εφόσον αναφέρονται στον ορισμό, είναι ο τόπος και τα
πρόσωπα, που έδρασαν στο εν λόγω ιστορικό γεγονός ή φαινόμενο.
β)Στην
άσκηση αντιστοίχισης: ξεκινάτε πρώτα με την αντιστοίχιση στοιχείων (ονόματα
-γεγονότα – ημερομηνίες), για τα οποία είστε σίγουροι και στη συνέχεια,
ολοκληρώνετε την αντιστοίχιση και των υπολοίπων. Πολλές φορές κάποιο στοιχείο
μπορεί να περισσεύει, γι’ αυτό διαβάζετε προσεκτικά τα θέματα.
γ)Στην
άσκηση σωστού – λάθους: χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην ανάγνωση και την
κατανόηση των προτάσεων. Μία λέξη, ημερομηνία ή ένα νόημα μπορούν να
έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα μέσα στην πρόταση, ώστε να χαρακτηριστεί
(Σ)ωστή ή (Λ)άθος. Μεγάλη, λοιπόν, προσοχή στην κατανόηση των προτάσεων
και την σύνδεσή τους με τη γνώση που έχετε αποκτήσει από το σχολικό
βιβλίο.
δ)Στην
άσκηση πολλαπλής επιλογής: συνήθως οι δύο από τις τέσσερις επιλογές δεν
έχουν καμία σχέση με την απάντηση, οπότε το πρώτο βήμα είναι να αποκλείσετε τις
λάθος απαντήσεις. Στη συνέχεια, θα πρέπει να επιλέξετε μία από
τις δύο πιθανές απαντήσεις που απομένουν, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στη λέξη,
φράση ή το νόημα, που αποκαλύπτει τη σωστή απάντηση. Τέτοιου
είδους ασκήσεις είναι πιο σπάνιες στις πανελλαδικές εξετάσεις.
7.
Στο Θέμα Α2. Θα κληθείτε να απαντήσετε σε δύο
ερωτήσεις ανάπτυξης. Οφείλετε να διαβάσετε προσεκτικά τα θέματα και
προσπαθήστε να εντοπίσετε την απάντηση (αρχή – τέλος) στην εξεταστέα ύλη
του σχολικού βιβλίου. Στη συνέχεια, αρχίστε να γράφετε την απάντηση.
Αποφύγετε τη «μονοκόμματη» γραφή κειμένου, χωρίστε το κείμενό σας σε
παραγράφους, ακολουθώντας τον χωρισμό παραγράφων του σχολικού βιβλίου. Αν
δε θυμάστε κάποια ερώτηση κατά λέξη, γράψτε την με δικά σας λόγια. Αν η
απάντησή σας είναι πλήρης και σωστά διατυπωμένη, θα πάρετε, αν όχι
απαραίτητα έναν άριστο, αλλά έναν πολύ καλό βαθμό, που θα ενισχύσει
την τελική βαθμολογία του γραπτού σας.
ΟΜΑΔΑ
Β΄ (50 Μονάδες)
8.
Θέματα Β. Στο συγκεκριμένο μέρος της εξέτασης
δίνονται δύο θέματα Β1 και Β2, τα οποία περιλαμβάνουν ιστορικά
παραθέματα (ένα, δύο ή πολλές φορές και περισσότερα για κάθε
θέμα) και απαιτείται κριτική σκέψη και ικανότητα συνδυασμού
ιστορικών γνώσεων από το βιβλίο και πληροφοριών
από τα ιστορικά παραθέματα που δίνονται.
–Διαβάζετε
προσεκτικά τα θέματα και τις ερωτήσεις που ακολουθούν [α)…β)…γ)…], τις
απαντήσεις των οποίων γράφετε ξεχωριστά αναγράφοντας αριθμό και γράμμα, ώστε ο
βαθμολογητής να γνωρίζει σε ποιο θέμα και υποερώτημα κάθε φορά
απαντάτε. Αν ένα θέμα έχει πολλά υποερωτήματα, τότε στην αρχή κάθε
απάντησης γράφετε και το αντίστοιχο γράμμα.
–Προσοχή
στη φύση των ερωτήσεων. Συχνά ζητείται συνδυασμός («πλέξιμο») των ιστορικών
γνώσεων από το σχολικό βιβλίο και των πληροφοριών από τα ιστορικά παραθέματα.
Μπορεί, όμως, να ζητηθεί μόνο ο σχολιασμός μιας πηγής και όχι η σύνδεσή
της με το σχολικό βιβλίο ή μπορεί το περιεχόμενο της πηγής να αναφέρει στοιχεία
αντίθετα, που να αντικρούουν τα στοιχεία του βιβλίου (π.χ. να ζητείται από
το βιβλίο να γράψετε τις θέσεις του Βενιζέλου και στην πηγή να αναφέρονται
οι θέσεις του αντιπάλου του).
-Αφού
διαβάσετε προσεκτικά τις ερωτήσεις και τα παραθέματα, εντοπίστε αρχικά
την απάντηση των θεμάτων μέσα στην ύλη του βιβλίου (από ποιο
μέχρι ποιο σημείο βρίσκεται η απάντηση). Στη συνέχεια, εντοπίστε στα
ιστορικά παραθέματα τα σημεία που συνδέονται με την ερώτηση, το κείμενο του
σχολικού βιβλίου και μπορούν χρησιμοποιηθούν στην απάντηση. Εφόσον,
έχετε τελειώσει μ’ αυτή τη διεργασία, μπορείτε να περάσετε στην ανάπτυξη της
απάντησης.
– Δεν υπάρχει συγκεκριμένο τυπικό ανάπτυξης
απαντήσεων. Σημασία έχει να απαντήσετε στην ερώτηση, να έχετε γράψει πλήρως
τις γνώσεις που ζητούνται από το σχολικό βιβλίο και να τις έχετε
συνδυάσει σωστά, με ροή, χρονολογική σειρά και σε ενιαίες παραγράφους με
τις πληροφορίες που δίνονται στο ιστορικό παράθεμα.
-Μπορείτε
να ξεκινήσετε με στοιχεία από το ιστορικό βιβλίο ή την πηγή (εφόσον προηγούνται
χρονολογικά). Καλό είναι, πάντως, ο μαθητής να έχει ως οδηγό τον κορμό
του κειμένου του σχολικού βιβλίου και να παρεμβάλλει στο σώμα του τις
πληροφορίες που αντλεί από τις πηγές.
– Προσέξτε
τη δομή του κειμένου σας. Χωρίστε το κείμενό σας σε παραγράφους. Ομαδοποιείτε
σε μία παράγραφο τα κοινά στοιχεία από το σχολικό βιβλίο με τις
πληροφορίες που αντλείτε από τις πηγές.
Χρήσιμες
μεταβατικές φράσεις που μπορείτε να χρησιμοποιείτε,
για να μεταβαίνετε από τα στοιχεία του σχολικού βιβλίου, στα στοιχεία της πηγής
είναι:
- «Στην ιστορική πηγή/ιστορικό παράθεμα αναφέρεται…»
- Σε περίπτωση που δίνεται πίνακας: «Σύμφωνα με τον πίνακα…»
- Σε περίπτωση που δίνεται εικόνα ή γελοιογραφία: «Η εικόνα απεικονίζει ή στη γελοιογραφία απεικονίζεται….»
- Σε περίπτωση που η πηγή επιβεβαιώνει τα στοιχεία του ιστορικού βιβλίου: «Προς επίρρωση των στοιχείων του σχολικού βιβλίου στο ιστορικό παράθεμα αναφέρεται ότι…» ή «Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνονται και από το ιστορικό παράθεμα…»
- Σε περίπτωση που η ιστορική πηγή αντικρούει τα στοιχεία του σχολικού βιβλίου: «Αντίθετα, στην ιστορική πηγή αναφέρεται ότι…»
Σημείωση: η χρήση των παραπάνω
φράσεων σύνδεσης γνώσεων σχολικού βιβλίου και πληροφοριών ιστορικής πηγής δεν
είναι υποχρεωτική ούτε πρέπει να γίνεται κατάχρηση στη χρήση συνδέσμων
ή συνδετικών φράσεων, που να αποβαίνουν εις βάρος της ροής του
κειμένου. Μπορείτε να συνδέσετε τις γνώσεις σας από το σχολικό βιβλίο με τις
πληροφορίες των πηγών και νοηματικά.
–Γράφετε
τις πληροφορίες που αντλείτε από τα ιστορικά παραθέματα με δικά σας λόγια. Είναι
λάθος να μεταφέρετε αυτούσια χωρία από τις πηγές στην απάντησή σας. Αν πρέπει
να μεταφέρετε κάποια λέξη, τίτλο ή φράση μέσα από τα παραθέματα αυτολεξεί,
τη βάζετε μέσα σε εισαγωγικά ή αν είναι επεξηγηματική προς τεκμηρίωση μέσα σε
παρένθεση.
-Καλό
είναι να χρησιμοποιείτε παρελθοντικούς χρόνους και να κάνετε χρήση
πλάγιου λόγου, όταν εξιστορείτε ιστορικά γεγονότα, άσχετα αν στην πηγή
κάποιος μπορεί να μιλά σε ευθύ λόγο ή να χρησιμοποιεί ιστορικό ενεστώτα, για
γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν.
Στο
τέλος της εξέτασης
9.
Αφιερώστε χρόνο, για να κάνετε έναν τελικό έλεγχο. Ξαναδιαβάστε το γραπτό σας. Ελέγξτε αν
κάθε απάντηση αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο αριθμό ή γράμμα
ερώτησης, αν η απάντηση είναι ολοκληρωμένη ή πρέπει να
προσθέσετε ή να αλλάξετε κάτι.
10.
Τέλος, φροντίστε την επιμέλεια του γραπτού σας. Μην ξεχνάτε ότι και το μάθημα της ιστορίας είναι ένα
φιλολογικό μάθημα. Η σωστή σύνταξη, έκφραση, ορθογραφία και γενικά η συνολική
παρουσίαση ενός επιμελημένου γραπτού προδιαθέτει τον βαθμολογητή να δώσει μία
υψηλή βαθμολογία!
